Zabójstwo w afekcie: zbrodnia należycie ukarana?

W mediach niejednokrotnie słyszeliśmy o zbrodni zabójstwa popełnionej w afekcie. Czym zatem jest afekt i jak kwalifikuje się zbrodnie do tej kategorii?

By dokładnie wyjaśnić przedmiot artykułu posłużę się założeniem wyjściowym. Na jego kanwie omówiona zostanie przywołana we wstępie instytucja. Małżeństwo z długim stażem. Mężczyzna od wielu lat znęca się nad żoną. Żona po wszystkich latach kumulowania w sobie emocji, nienawiści do jego osoby podczas ataku na swoją osobę nie wytrzymuje, wyjmuje nóż i zabija go. Czy tego rodzaju zabójstwo może być kwalifikowane jako zbrodnia w afekcie? Jest to możliwe, ale po spełnieniu szeregu przesłanek o, których traktuje podany powyżej zwrot.

Regulacja prawna

O zabójstwie w afekcie traktuje kodeks karny, który w art. 148§4 brzmi: „Kto zabija człowieka pod wpływem silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”. Rozbijmy ów przepis na czynniki pierwsze.

Kto zabija człowieka

Omówienie tej części przepisu jest zbędne. Niemniej jednak ze względu na koherencje należy o tym wspomnieć.

Pod wpływem silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami

Dla przyjęcia kwalifikacji prawnej na podstawie art. 148 § 4 KK. konieczne jest, aby sprawca działał pod wpływem silnego wzburzenia (afektu) usprawiedliwionego okolicznościami. Czym zatem jest silne wzburzenie? To stan psychiczny, w którym procesy emocjonalne dominują nad intelektem do tego stopnia, że ograniczają funkcję kontrolną rozumu. Wróćmy jednak do treści przepisu. Nie wystarczający jest stan pozostawania w afekcie. Bezwzględnie konieczne jest działanie pod wpływem silnego wzburzenia, a owo wzburzenie musi być usprawiedliwione okoliczności. Dopiero po łącznym zaistnieniu tych przesłanek możliwa jest kwalifikacja zabójstwa z przepisu paragrafu czwartego. Odnieśmy się do założenia poczynionego na wstępie. Żona zabija swego męża. Jest to czyn naganny moralnie, który stanowi zbrodnie. Pamiętać należy jednak, że mąż od lat ją bił i prześladował i to właśnie to zdarzenie przyczyniło się do zabójstwa. Ponadto czynniki te stanowią okoliczności, które mają ogromny wpływ na subsumpcje oraz wymiar kary pozbawienia wolności. Przejdźmy dalej. Żona dokonuje zabójstwa, a zatem zostanie uznana za winną popełnienia zarzucanego jej czynu. Zanim jednak zostanie wydany wyrok, to sąd pochyli się nad przeżyciami żony, nad jej stanem psychicznym i po spełnieniu przesłanek, o których wspomniałem, zdecyduje się na zastosowanie korzystniejszej kwalifikacji prawnej czynu.

Podlega karze od roku do 10 lat

Sankcja karna w przypadku zbrodni popełnionej w afekcie jest niższa od tej, która może być zasądzona, w przypadku innych zabójstw. Zaznaczyć należy, że minimalne zagrożenie ustawowe w przypadku zabójstwa w trybie zwykłym wynosi 8 lat. To pokazuje istotę zbrodni w afekcie. Nie chodzi w niej o dotkliwość kary, a o równowagę.

Podsumowanie

Zabójstwo w afekcie bez wątpienia jest zbrodnią. Pamiętać należy jednak, że wymiar kary, ciężar gatunkowy oraz okoliczności czynu, mają w tym przypadku ogromne znaczenie.