Mały ZUS to kolejne ułatwienie dla przedsiębiorcy – zaraz po uldze na start. Wysokość tej preferencyjnej składki zmienia się rokrocznie. Po nowelizacji Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i Ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej w małym ZUS-ie zajdą istotne zmiany. Oto jak kształtuje się mała działalność gospodarcza w 2019 roku.
Kto może skorzystać?
Mały ZUS to instytucja bardzo długo wyczekiwana przez mikro- i małe przedsiębiorstwa działające już na rynku, które do tej pory nie mogły liczyć na żadną pomoc ze strony państwa. Dzięki tej formie opłacania składek prowadzący działalność gospodarcza zapłacą składkę adekwatną do wielkości osiągniętych przychodów.
Należy jednak pamiętać, że mały ZUS pozwala na obniżenie podstawy wymiaru składek tylko na ubezpieczenia społeczne (wypadkowe, rentowe, chorobowe i emerytalne). Oznacza to, że składkę na ubezpieczenia zdrowotne zapłacimy w pełnym wymiarze.
Jakie warunki trzeba spełnić?
- Należy prowadzić działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub innych przepisów szczególnych.
- Przychód z tytułu działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym, jeśli jest prowadzona przez cały rok, nie mógł przekroczyć trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku.
Trzeba także pamiętać o tym, że jeżeli działalność gospodarcza prowadzona jest tylko przez część poprzedniego roku, to limit, którego nie może przekroczyć przychód, jest odpowiednio niższy.
Przychód z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej za poprzedni rok kalendarzowy obliczamy w sposób następujący: dzielimy trzydziestokrotność minimalnego wynagrodzenia przez liczbę dni kalendarzowych zeszłego roku. Otrzymany wynik mnożymy przez liczbę dni kalendarzowych, w których prowadziliśmy działalność gospodarczą. Ten wynik należy zaokrąglić do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0.5, bądź w dół, jeśli jest niższa.
Jak skorzystać?
Aby opłacać niższe składki zależne od przychodu, należy:
- Złożyć zawiadomienie do ZUS-u o zmianie tytułu ubezpieczenia. Wnioski oznaczone są nowymi kodami 0590 lub 0592, jeżeli pobierana jest renta z tytułu niezdolności do pracy.
- Kolejnym krokiem jest poinformowanie zakładu ubezpieczeń społecznych o osiągniętym przychodzie z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej za ubiegły rok oraz najniższej podstawie wymiaru składek. Informacje te muszą zostać zawarte w odpowiednich raportach miesięcznych (ZUS RCA) lub (ZUS DRA), jeśli przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą płaci składki wyłącznie za siebie.
Przedsiębiorca, który opłaca składki wyłącznie za siebie, musi złożyć jednorazową deklarację za styczeń danego roku do 10. dnia następnego miesiąca. W kolejnych miesiącach nie ma już takiej konieczności. Obowiązek ten zaktualizuje się w lutym następnego roku.
Przedsiębiorca, który opłaca składki za pracowników musi złożyć imienne raporty miesięczne do 15. dnia następnego miesiąca.
Po złożeniu wniosku wraz z niezbędnymi załącznikami ZUS zbada ich poprawność i zażąda dostarczenia dokumentów potwierdzających uzyskany przychód za poprzedni rok. Jeśli przedsiębiorca nie wywiąże się z tego obowiązku, ZUS ustala podstawę wymiaru składek w wysokości 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
Kiedy nie skorzystasz z małego ZUS-u?
1. Jeżeli w poprzednim roku prowadziłeś/-aś działalność gospodarczą krócej niż 60 dni.
Obowiązek prowadzenia przedsiębiorstwa przez okres minimum 60 dni w roku poprzedzającym rok, w którym przedsiębiorca ubiega się o preferencyjne świadczenie, ma na celu wyeliminowanie nadużyć związanych z celowym wznawianiem lub zakładaniem działalności gospodarczych pod koniec roku.
2. Jeżeli rozliczałeś/-aś się w formie karty podatkowej i korzystałeś/-aś ze zwolnienia sprzedaży od podatku VAT.
Wyłączenie to zostało wprowadzone, ponieważ nie jest możliwe obliczenie conditio sine qua non dla małego ZUS-u, którym jest najniższa podstawa wymiaru składek.
3. Jeżeli podlegałeś/-aś ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu także z tytułu innej pozarolniczej działalności.
Może to być na przykład sytuacja, w której jest się wspólnikiem spółki jawnej.
4. Jeżeli spełniasz warunki do opłacania preferencyjnych składek, czyli składek od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia.
Istotą tego wyłączenia jest jego niekorzystność względem preferencyjnej składki. Przedsiębiorca, który może skorzystać z niższej preferencyjne składki, zapłaci mniej niż przedsiębiorca będący na małym ZUS-ie.
5. Jeżeli świadczysz dla byłego bądź obecnego pracodawcy te same usługi, które wykonywałeś/-aś jako pracownik w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.
Kolejny bezpiecznik mający na celu uszczelnienie systemu. Zapobiega kierowaniu pracowników na tzw. samozatrudnienie.
Nie skorzystasz z małego ZUS-u w pierwszym roku prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli rozpocząłeś/-aś jej wykonywanie po 2 listopada 2018 roku!
Jak długo możesz opłacać składki na małą działalność gospodarczą?
Niższe składki na ubezpieczenia społeczne możesz opłacać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej.
Przez miesiąc kalendarzowy rozumieć należy każdy miesiąc, w którym przedsiębiorca podlega ubezpieczeniom społecznym lub zdrowotnym co najmniej jeden dzień.
Jak obliczyć najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne?
Aby obliczyć najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, trzeba postępować zgodnie z trzema krokami.
Krok 1. Należy obliczyć przeciętny miesięczny przychód z działalności gospodarczej z poprzedniego roku kalendarzowego. Żeby to zrobić, trzeba najpierw podzielić roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia działalności. Następnie otrzymany wynik pomnożyć przez 30. Należy także pamiętać, że wynik zaokrąglamy do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest wyższa lub równa 0,5, lub w dół, jeżeli jest niższa.
Krok 2. Mnożymy przeciętny miesięczny przychód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym przez współczynnik ogłaszany przez prezesa ZUS w Monitorze Polskim. W roku 2019 współczynnik ten wynosi 0,5083. Wynik zaokrąglamy na takich samych zasadach jak wyżej.
Krok 3. Na koniec zostaje porównanie otrzymanego wyniku do kwoty 30% minimalnego wynagrodzenia i 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Należy bowiem pamiętać, że najniższa podstawa wymiaru składek nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku i nie może przekraczać kwoty 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na dany rok.
Kwota 30% minimalnego wynagrodzenia w 2019 roku wynosi 675 zł (30% z 2 250 zł).
Do kiedy trzeba złożyć dokumenty?
Ustawowy termin do złożenia wszelkich niezbędnych dokumentów został wyznaczony na 8 stycznia 2019 roku. Zważywszy na krótki termin, przedsiębiorca został zmuszony do podjęcia szybkiej decyzji odnośnie przystąpienia do małego ZUS-u. Z uwagi na liczne skargi przedsiębiorców rzecznik MŚP złożył prośbę do premiera Morawieckiego o przedłużenie terminu składania wniosków.
Czy można zrezygnować z małego ZUS-u?
Z małej działalności gospodarczej można zrezygnować w dowolnym momencie, nawet zaraz po jej przyznaniu. Można to uczynić samemu poprzez złożenie odpowiedniego formularza lub automatycznie, jeżeli nie zgłosisz się do ubezpieczeń społecznych lub do ubezpieczenia zdrowotnego z właściwym kodem tytułu ubezpieczenia w terminie siedmiu dni liczonymi od:
- 1 stycznia danego roku.
- pierwszego dnia prowadzenia działalności gospodarczej lub wznowienia działalności gospodarczej.
- pierwszego dnia, w którym będziesz spełniać warunki do korzystania z małego ZUS.
Należy pamiętać, że rezygnacja jest nieodwołalna. Oznacza to, że za miesiąc, w którym zrezygnujesz, oraz pozostałe miesiące kalendarzowe do końca danego roku kalendarzowego będziesz opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
Podsumowanie
Niewątpliwie mały ZUS w idei ustawodawcy miał odciążać mikro- i małe przedsiębiorstwa – miało to być swoiste wyrównanie szans względem dużych firm i korporacji. Niemniej jednak, mimo dobrej idei, projekt ma też swoje wady. Największą z nich jest krótki termin na złożenie wniosku, gdzie potencjalnie zainteresowany przedsiębiorca nie ma czasu na zastanowienie czy choćby prawidłowe zapoznanie się z materią ustawową, nie mówiąc o konsultacji prawnej. Dużym utrudnieniem może okazać się także dostarczenie niezbędnych dokumentów w określonych terminach, a także samodzielne wyliczanie wysokości określonych współczynników niezbędnych do ustalenia, czy świadczenie przysługuje i w jakiej wysokości. Wszystko to sprawia, że dla przysłowiowego Kowalskiego bez odpowiedniej pomocy prawnej, prawidłowe zrozumienie i – co najważniejsze – wykorzystanie w praktyce przepisów, może okazać się zbyt trudne.
autor: Dawid Popławski
Komentarze