Instytucja małżeństwa i związana z nią kwestia nazwiska małżonków przed nowelizacją kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z 1998 nie budziła wątpliwości. Ogólną zasadą było to, że kobieta przyjmuje nazwisko męża z chwilą zawarcia małżeństwa. Niestety od czasów nowelizacji nazwisko w małżeństwie to rzecz mogąca stanowić powód do sporu. Często bowiem trudno o zgodę nupturientów w tej kwestii. Obecnie wiele kobiet decyduje się na dołożenie do swojego nazwiska, nazwiska męża lub na pozostanie przy swoim panieńskim nazwisku. Warto zaznaczyć, że są też i takie sytuacje, kiedy to mąż przyjmuje nazwisko swojej żony. Nasuwa się zatem pytanie-jak to wygląda z praktycznego lub co ważniejsze, prawnego punktu widzenia?

Do kiedy należy podjąć decyzję?

Według KRiO oświadczenie dotyczące wyboru nazwiska małżonkowie składają przy zawarciu małżeństwa, ale może być ono złożone także bezpośrednio po jego zawarciu. W przypadku ślubu konkordatowego, oświadczenia dotyczące nazwiska składa się przed sporządzeniem przez kierownika USC zaświadczenia stwierdzającego brak przeszkód małżeńskich. Małżonkowie składają także oświadczenie o nazwisku dzieci pochodzących z małżeństwa.

Możliwe sytuacje związane z nazwiskiem w małżeństwie:

  • Nowożeńcy mogą pozostać przy własnych nazwiskach;
  • Żona może klasycznie przejąć nazwisko męża;
  • Mąż może przyjąć nazwisko żony;
  • Każdy z małżonków może pozostać przy swoim nazwisku i dodatkowo połączyć je z nazwiskiem drugiego małżonka.

W takim przypadku:

– Kolejność członów nazwiska pozostaje do wyboru przez małżonków;
– Dozwolona wydaje się być sytuacja by nazwisko przyłączyła i żona, i mąż, a zatem razem będą nazywać się Nowak-Kowalska i Nowak-Kowalski;
– Możliwość ta niesie ze sobą jednak pewne ograniczenia, mianowicie nowo utworzone nazwisko nie może składać się z więcej niż z dwóch członów!

Co w sytuacji, kiedy nie złoże oświadczenia o wyborze nazwiska?

Brak oświadczenia nie wpływa na skuteczność samego aktu zawarcia małżeństwa, wobec braku takich oświadczeń każdy z małżonków zachowuje swoje dotychczasowe nazwisko. W przypadku braku zgodnych oświadczeń o wyborze nazwiska dzieci pochodzących z małżeństwa, dzieci te będą nosiły nazwisko dwuczłonowe składające się z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska ojca.

Czy mogę zmienić nazwisko w trakcie trwania małżeństwa?

Wybierając nazwisko, należy zrobić to mądrze, ponieważ zmiana nazwiska po złożeniu oświadczenia o jego wyborze, możliwa jest jedynie w trybie administracyjnym, czyli przed USC miejsca stałego zamieszkania. Trzeba jednak wykazać „ważne powody” będące podstawą takiej zmiany.

Co z nazwiskiem po rozwodzie?

Sprawę normuje art. 59 KRiO. Stanowi on, że w ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.

Komentarze